Daarnaast is het Zwitserland van Jung hem zeer goed bekend en is een belangrijk aandachtspunt er telkenmale op te wijzen, hoe Jung door zijn Zwitserse landsaard getekend en bepaald is in zijn denken en ervaren.
Henk Masselink was vanaf 2015 acht jaar voorzitter van de vereniging. Daarover valt best wat te vertellen.
In deze aflevering spreken we met psychiater Dirk Corstens, een expert op het gebied van stemmen horen en medeontwikkelaar van de Maastrichtse methodiek Stemmen Horen Begrijpelijk Maken– een vernieuwende, herstelgerichte benadering waarbij stemmen worden onderzocht in plaats van onderdrukt. Hij deelt met ons hoe deze methode werkt, welke inzichten eruit voortkomen en waarom stemmen vaak een psychologische of existentiële betekenis hebben. We bespreken de rijke geschiedenis van stemmen horen, van bijbelse figuren en middeleeuwse mystici tot Carl Gustav Jung, die zijn eigen innerlijke stemmen en visioenen vastlegde in zijn beroemde Rode Boek en Zwarte Boeken.
Ook komen drie belangrijke boeken aan bod waarin deze visie verder wordt uitgewerkt, met ervaringsverhalen van stemmenhoorders en een pleidooi voor emancipatie en mensenrechten in de geestelijke gezondheidszorg:
📘 Stemmen horen accepteren / Accepting voices
📗 Leven met Stemmen / Living with Voices: 50 Stories of Recovery
📙 Stemmen horen begrijpelijk maken / Making sense of hearing voices (verwacht okt 2025)
In deze podcast neemt Tannie Willemstijn ons mee in het leven van Lou Salomé (1861-1937). Deze autonome vrouw had grote invloed op denkers van haar tijd, zoals bijvoorbeeld Friedrich Nietzsche en Paul Rée, de schrijver Rainer Maria Rilke en de (psycho)analytici Siegmund Fried en Carl Jung. Tannie beschrijft de persoonlijke ontwikkeling van Salomé en hoe die haar visie op uiteenlopende thema’s heeft beïnvloed. Het vrouwelijke aspect vormt een centraal thema in haar denken. We komen langs onderwerpen als ‘het androgyne principe als uitgangspunt voor gelijkwaardigheid tussen man en vrouw’, ‘het moederschap als symbool voor het scheppend beginsel’, ‘narcisme als eigenliefde op zoek naar het verloren deel in jezelf’, ‘erotiek als een vorm van zelfvergetelheid die aan het numineuze raakt’ en de plek die ze toekent aan de religieuze beleving in de psychologie.
Salomé is kortom een boeiende vrouw en groot denker die ons verrassende perspectieven aanreikt op thema’s die ook heden ten dage actueel zijn.
In deze podcast begint Gerding met een korte historische schets van de ontwikkeling van de empirische wetenschappen om duidelijk te maken dat er in het westen naast de kloof tussen religie en wetenschap nog een derde weg is: wetenschappelijk onderzoek naar grenservaringen zoals dat in de parapsychologie gedaan wordt. Daar is voldoende aannemelijk gemaakt dat de menselijke psyche zich buiten tijd en ruimte kan manifesteren. Die buitentijdruimtelijke sferen lijken werkelijk te bestaan, lijken meer dan menselijke verbeelding. Dat heeft implicaties voor andere grenservaringen die niet alleen worden gerapporteerd rondom mystieke ervaringen, de dood en bijvoorbeeld het (klinisch) gebruik van psychedelica, maar ook rondom spirituele crises. Daarom zijn deze implicaties, die naar voren komen in de transpersoonlijke psychologie, van belang voor de therapeutische praktijk van psychologen en psychiaters.
Een boeiend gesprek, zeker gezien de huidige situatie in de GGZ waar vragen leven rondom de betekenis van grenservaringen. We wensen jullie wederom veel luisterplezier.
Tijdens haar vervolgopleiding aan de School voor Systemisch Bewustzijn, opgericht door Hilbrand Westra, leerde zij vanuit de fenomenologie te kijken naar hetgeen zich toont in het systemisch werk. Niet zelden heeft dit betrekking op de worsteling van mensen wat betreft hun verleden, hun zijn in het nu en hun verwachtingen ten opzichte van de toekomst.
Het kenmerkende aan de fenomenologische blik is het zuivere waarnemen, zonder de intentie om in te grijpen. Het ‘laten gebeuren’ is een kunst die doet denken aan het wei wu wei uit de Tao en de Vidya meditaties uit de Vedanta.
Dat ook C.G. Jung het fenomeen van de worsteling kende wordt voelbaar in zijn Rode Boek. En, dat deze processen de menselijke individuatie vorm geven, moge duidelijk zijn. Deze keer de worsteling vanuit een fenomenologische blik. We wensen jullie veel luisterplezier.
Lisanne van de Weerdhof doet dit vanuit haar kunstenaarschap. Zij is schrijver en schildert. Tevens begeleidt zij mensen als coach in hun creatieve processen.
Volgens haar is een creatief proces een archetype dat wel eens vergeleken wordt met het mythologische thema van de helderheid. Lisanne put haar inspiratie dan ook uit oude mythologieën en symbolen die sinds mensengeheugenis onze levensreis uitbeelden.
Lisanne beschrijft in deze podcast hoe een creatief proces verloopt en dat je daarbij meerdere fases doorloopt. Als jij je hiervan bewust wordt kun je daarop inspelen in je dagelijkse leven.
In deze podcast staat het thema Dromen in de therapeutische praktijk centraal. Wij beginnen met een overzicht van verschillende disciplines binnen de ‘droomwereld’. Diverse therapeuten hebben hun eigen methodieken ontwikkeld om deze vervolgens aan collega’s beschikbaar te stellen. Denk hierbij aan Robert Bosnak die zijn droomwerk gebaseerd heeft op de Alchemie, aan de Jungianen Sidra & Hel Stone – zij ontwikkelden de Voice Dialogue methode – maar ook aan Strephon Kaplan Williams met zijn Dream Cards symbolen.
Vervolgens gaat Hermine verder in op de inzetbaarheid van dromen binnen een behandeltraject. Zij legt uit op welk moment van de therapie zij dromen toepast en welke meerwaarde werken met dromen voor haar heeft.
In dit gesprek gaat Rico Sneller in op de dieptepsychologie en de relatie daarvan tot de transpersoonlijke psychologie. Aan de orde komt de cruciale rol die beide tradities spelen bij een grondige bezinning op de menselijke psyche. De academische psychologie heeft overwegend nauwelijks of in het geheel geen aandacht voor de subjectiviteit van de beleving, laat staan voor zoiets als zin of betekenis. Het is Rico Sneller erom te doen dat deze en dergelijke thema’s niet als ‘onwetenschappelijk’ worden afgeschoven, maar in het hart van de psychologische bezinning worden teruggeplaatst.
Nijboer was tevens de redacteur van het boek van Houthoff, dat net verschenen is onder de titel: ‘Wat het lichaam weet’
Drs. Odette de Theije is kinder- en jeugdpsychiater, systemisch werker en trainer/coach. Em. prof. dr. Hans Gerding bekleedde de leerstoel “Metafysica in de geest van de theosofie” aan het Instituut voor Wijsbegeerte (Universiteit Leiden) en was tevens directeur van het Parapsychologisch Instituut.
Anne Pauen gaat met hen in gesprek over zowel de theoretisch georiënteerde “Jung Systemisch” als ervaring georiënteerde “Systemisch Jung” benadering van het transpersoonlijke. Het morfogenetisch veld (Sheldrake), het veld van informatie waarin wij verblijven en het collectief onbewuste (Jung) zijn concepten die in het eerste deel aan bod komen. Daarna verschuift de blik naar de praktijk, met name de potentieel helende werking van de systemische opstelling. Tenslotte komt ook de vraag “Hoe zou Jung hierover denken?” aan de orde.
Vanuit de observatie dat er om ons heen steeds meer aandacht is voor zingevingsvragen en spiritualiteit, vraagt Anne hem hoe hij dat ervaart aan de universiteit. Volgens Duindam moeten de deuren in de academische wereld hier meer voor worden geopend. Er is behoefte aan meer diepgang in de psychologie ook bij studenten.
Duindam benadert spiritualiteit vanuit verschillende invalshoeken waaronder de mystiek. Deze ervaringen zijn universeel, zij vormen de onderstroom van alle religies. Zij werken verbindend en horen bij het mens-zijn. Het transpersoonlijke deel dat in de Jungiaanse psychologie met het archetype van het Zelf aangeduid wordt zou volgens hem weer zijn intrede moeten nemen in het academische curriculum. Immers, zingevingsvraagstukken zijn een belangrijk thema in de behandelkamers van academisch gevormde professionals. Wordt het geen tijd dat we het noodzakelijk achten om psychotherapeuten en psychiaters het gereedschap in handen te geven om deze menselijke vraagstukken vakkundig te kunnen benaderen?
In dit gesprek neemt Ans ons mee hoe zij de Jungiaanse archetypen en de verschillende bewustzijnslagen heeft kunnen vertalen naar praktische modellen voor bij coaching. Welke dynamieken spelen in een team op een dieper niveau en hoe verhoudt zich een leidinggevende tot deze dynamieken.
In haar nieuwste boek ReflAction legt zij de door haarzelf ontwikkelde bewustzijnspsychologie uit waarbij twee verschillende posities centraal staan. De ego- zelf en de ware- zelf positie bepalen vanuit welk perspectief we waarnemen, voelen, denken en handelen.
Beluister deze nieuwe podcast van de C.G. Jung Vereniging Nederland, als je hier meer over wilt weten.
Onze gast is Dr. Arjen Noordhof, universitair docent aan de universiteit van Amsterdam (UvA). In deze hoedanigheid was hij tevens scriptiebegeleider van Mr Brigitta Oudega MSc, die eerder in een reeks podcasts bij ons te horen was. Het gesprek wordt geleidt door Dr. Theo Verheggen, die in de periode van 2020 tot 2022 directeur was van het Jungiaans Instituut te Nijmegen, Rump Academie voor Dieptepsychologie.
In het gesprek legt dr. Noordhof uit waarom er zo weinig onderzoek gedaan wordt naar de werkzaamheid van de Jungiaanse therapie en waarom hij de aandacht mist voor innerlijke processen aan de universiteit. De vraag of er hoop is op verandering beantwoord hij door ons uit te leggen dat een andere manier van onderzoek doen wellicht perspectief zou bieden. Kwalitatief onderzoek is het toverwoord!
Meer informatie over het Kwalitatief Onderzoekscollectief GGZ is te vinden op de website https://koggz.nl.
De aanpak die Pieter heeft ontwikkeld is een absolute aanrader voor therapeuten en coaches, maar ook voor professionals die systemisch werken. Laat je inspireren door deze inspirerende toepassing van droommateriaal!
De podcast bestaat vanwege de lengte van het gesprek uit twee delen. In deel één vertelde Tjeu over zijn persoonlijke kennismaking met het gedachtegoed van Jung en over Nederlandse psychiaters en analytici als van der Hoop en van Helsdingen. In dit tweede deel spreken Arthur en Tjeu over Nederlandse kunstenaars die door Jung werden geïnspireerd (Reve, Hillesum, Toonder) en over de internationale Eranos conferenties die door de Nederlandse Olga Fröbe-Kapteyn jaarlijks in samenwerking met Jung werden georganiseerd aan de Zwitserse oever van het Lago Maggiore.
De podcast bestaat vanwege de lengte van het gesprek uit twee delen. In deel één vertelt Tjeu over zijn persoonlijke kennismaking met het gedachtegoed van Jung en over Nederlandse psychiaters en analytici als van der Hoop en van Helsdingen. In deel twee van het gesprek spreken Arthur en Tjeu over Nederlandse kunstenaars die door Jung werden geïnspireerd (Reve, Hillesum, Toonder) en over de internationale Eranos conferenties die door de Nederlandse Olga Fröbe-Kapteyn jaarlijks in samenwerking met Jung werden georganiseerd aan de Zwitserse oever van het Lago Maggiore.
Het tweede deel van dit gesprek behandelt de therapeutische praktijk en zal te beluisteren zijn in een tweede podcast episode.